فروشگاه آنلاین نرم افزار و بازی

جهان فیزیک قدیمی در اندیشههای داهیانهی نیوتن به اوج خود
میرسد. تمامی کائنات مرتب و منظم در سرجایشان هستند.
ولی هرچیزی که به اوج خود برسد آغاز فرودش فرا رسیده
است. این اندیشه هم با بحران عظیمی که به پایههای آن نشانه
گرفته شده بود، فرو ریخت. نه تنها بنیان فیزیکی و مکانیکی
آن اندیشه فرو ریخت، بلکه بنیان فلسفی آن نیز نابود شد. زمان
و جهان مطلق اندیشهی نیوتنی که پایههایش از وسعت بینهایت
برای جهان و همزمانی ساعتها در تمامی این جهان بینهایت بنا
شده بود. جای خود را به جهان و زمان نسبی داد. کتاب اصول
دکارت 6 که پیش از نیوتن منتشر شده بود، از من فکر میکنم
پس من هستم! آغاز میکند. هر چند که ضعف بزرگ در
اولین من نهفته است که پیش از اثبات وجود خویش، وجود
شخصی چون دکارت را قبول کرده است. من فکر میکنم یعنی
منی وجود دارد که فکر میکند. ولی با این ضعف پایهای وی
بنیاد بسیاری از اندیشههای بعدی را بنا مینهد. همانکه میگوید
من فکر میکنم نیز یک بنیاد پیشینی A priori در ذهن بشر
است، که اجازهی این اندیشه را به وی میدهد. چرا که چیزی
برای اندیشیدن را پیش از وجود خود قبول دارد و همچنین خود
معرفت اندیشیدن نیز پیش زمینهای میطلبد. یعنی چیزی پیش
از وی بایستی برای اندیشیدن باشد. ولی بنیان یک اندیشهی
پیشینی که زمانی افلاطون بدان اشاره کرده بود. مجددا در
معرفت شناسی دکارت و سپس در کانت جان میگیرد. نظر
ایندو فیلسوف از بیان معرفت پیشین این بود که آنان هر
تردیدی در معرفتشان از جهان را بدور بریزند. بنابراین
اندیشهی آنان از گمراه کنندگی حواس پالوده میشد و جای خود
را مثلا به خرد ناب 7 میداد. سقراط بدلیل قدمت خود در
گذاشتن بنای فلسفه به منون میگوید: آموختن بجز یادآوری
نیست! ) Anamnesis یعنی انسان همواره دانش را با خود
همراه دارد او تنها باید آنرا بیاد بیآورد، چرا که پس از زاده
شدن آنرا از دست داده است.( و منون میخواهد که وی اینرا به
اثبات برساند و سقراط نوکر منون را فرا میخواند. از وی می-
پرسد ای نوکر میدانی مربع چیست؟ و سپس بحث را با نوکر
ادامه میدهد و به منون ثابت میکند که نوکرش که هیچ آگاهی
از مربع و مستطیل نداشته با یادآوری آنچیزی که در درونش
گمشده و بی استفاده مانده، اکنون براحتی مساحت مستطیل را
محاسبه کرده، قطرهای آنرا هم میشناسد و میداند که این
قطرها باهم برابرند. 8 همانگونه هم دکارت و کانت معرفت را
ذاتی بشر میدانند. برای آنها این معرفت پیشین است که حرف
نهائی را میزند و نه تجربه و ابزار ساخت بشر. برای کانت
میشود اینرا پذیرفت که تمامی هم و غمش این بود که جهان
مکانیکی و مطلق نیوتن را بطور کامل توضیح دهد. یا بزعمی
آنرا عقلانی کند. وی شهود درونی ما را از اشکال هندسی
خطاناپذیرتر میداند. در حالیکه هر شکل هندسی که بشود رسم
شود را مورد شک قرار می دهد. مثلا آیا آن شکل مستطیلی که
در کتابهای درسی رسم شده است واقعا مستطیل است؟ یا نه!
وی معتقد است که آن یک مستطیل درست و حسابی نیست.
ولی آنچیزی که شهود یا قوهی تخیل ما به آن مستطیل میگوید
مستطیل واقعی است. در حالیکه در هندسهی لوباچفسکی از
یک نقطه بینهایت خط موازی با یک خط میتوان رسم کرد که
بعدها بدان با اسم فضای باز بر خواهیم خورد. در حالیکه در
هندسهی ریمان اصلا نمیتوان خطوطی موازی رسم کرد. به
این فضای ریمانی نیز بعدا با نام فضای بسته )چه نیم کروی و
چه بیضوی( خواهیم پرداخت. بنابراین در اینجا شهود دچار
اشکال میشود. چرا که هندسهی اقلیدسی حالت خاصی از
هندسهی غیر اقلیدسی جدید شده است. فضای هندسی که کانت
در آن رشد کرده بود. یک فضای کاملا اقلیدسی بود. او به این
نتیجه نرسیده بود که مثلا اگر از قطب شمال دو تا خط چنان
رسم کنیم که یک ربع شمال کرهی زمین را شامل شود و بر
خط استوا عمود باشد. مثلثی بدست خواهد آمد که مجموع
زوایایش 270 درجه میشود. چرا که فضای اخیر انحنای
کروی دارد در حالیکه هندسهی اقلیدسی تنها روی سطح صاف
معنی دارد. چشم ما پشت میز مطالعهمان عادت به این انحنای
کرهی زمین کرده است. چرا که انحناء آنقدر کم است که نمی-
توانیم آنرا حس کنیم. بنابراین هر خط راستی که ما میکشیم و
فکر میکنیم که خط ما راست است، دچار اشتباه محض هستیم.
خط ما حتما کج است. فکر کنید که تمامی راههای مرتبط به
شهرها را با استفاده از تراز ساختهاند و در نهایت سلماس را به
تهران وصل کرده اند. چنانکه این جاده از زمین به فضا بر
نخاسته است. بلکه با انحنای کرهی زمین پیش رفته و منحنی
است. اما بزعم کانت بایستی روی یک سطح مسطح میبود.
اگر روی همین نیمکرهی ریمانی ما دایرهای رسم کنیم نسبت